پايگاه خبری پرستاران عدالت خواه ایران

بخش دوم :

چگونه انتقاد کنیم و چگونه نقدپذیر باشیم؟

شراره عبدیه: آدم ها برای انتقاد کردن روش های مختلفی دارند؛ بعضی ها چشم های خود را می بندند و با خیال راحت هرچه دوست دارند به طرف مقابل می گویند!

اما گروهی آنقدر سربسته و نامفهوم حرف می زنند که طرف مقابل حتی متوجه نمی شود روی سخن با آنهاست و انتقادی از آنها صورت گرفته است. بعضی افراد هم حد وسط را رعایت می کنند و صریح ولی مودبانه به انتقاد می پردازند.

در فرهنگ عامیانه, انتقاد تنها به معنی ایراد گرفتن به گفتار و رفتار دیگران است اما چنین نگاهی به انتقاد صحیح نیست. انتقاد سازنده و درست, به رشد اخلاقی, روانی و علمی فردی که مورد انتقاد قرار گرفته است کمک می کند.

نقدهایی که خراب می کنند

بعضی از روش های انتقاد, بیش از آنکه باعث رشد شوند, مخرب هستند:

-روش تهاجمی: رک بودن و صداقت جز ویژگی های خوب انسان است ولی همیشه باید همراه با پختگی و سیاست باشد؛ »

پس باید با سیاست رفتار کنید

انتقاد محکوم کننده: منتقد, محیطی مانند دادگاه را برای فرد به وجود می آورد و نظر و فکر خود را به طرف مقابل تحمیل می کند. 

نقدهایی که می سازند:

اما می توان با نقد, سازندگی هم کرد. در انتقاد سازنده, هدف منتقد کمک به طرف مقابل است؛ پس سعی می کند با لحنی دوستانه و موثر با او صحبت کند. او معمولا به صورت کلی و سربسته صحبت نمی کند بلکه منظور خود را به روشنی بیان می کند. انتقاد سازنده به گونه های دیگری هم امکان پذیر است:

روش غیرمستقیم: فرد منتقد منظور خود را در قالب ایهام و اشاره بیان می کند؛ به نوعی که طرف با کمی فکر و تامل به منظور منتقد پی میبرد

روش تعریف و تمجید: منتقد ابتدا ویژگی های خوب طرف مقابل را می گوید و بعد درباره رفتار نادرست او هم صحبت می کند؛ 

مواد لازم برای انتقاد

هدف از انتقاد کردن باید رشد و اصلاح طرف مقابل یا بهبود شرایط باشد؛ نه تخریب فرد یا برچسب زدن به او. برای یک انتقاد سازنده به چند نکته توجه داشته باشید:

-هنگام انتقاد کردن آرامش و خونسردی خود را حفظ کنید. اجازه ندهید احساس های منفی در شما نمایان یا گفتگو به بحث و جدل تبدیل شود.

-شمرده و واضح صحبت کنید.

-از برچسب زدن بپرهیزید.

-به طرف مقابل هم اجازه صحبت کردن بدهید. شما باید شنونده خوبی بوده, صبور باشید. با روی باز و با حوصله به صحبت های او گوش کنید.

-به تجزیه و تحلیل صحبت ها بپردازید. اگر دچار شک و ابهامی شدید, از طرف مقابل بپرسید آیا منظور شما این بود؟

به گونه ای صحبت و رفتار کنید که مخاطب دریابد هدف شما کمک کردن به اوست.

نصیری _ ارومیه